Bez najmniejszych wątpliwości, kotłownia gazowa jest dość specyficznym pomieszczeniem, które posiada indywidualne wymagania. Wymagania te nie wzięły się z przypadku, chodzi przede wszystkim o nasze bezpieczeństwo. Niestety sytuacja, która spotkała mnie w ostatnim tygodniu pokazała jednoznacznie, że jednak nie wszyscy respektują obowiązujące przepisy…
W dzisiejszym artykule opiszę Ci zdarzenie, którego byłem ostatnio świadkiem. Dodatkowo postanowiłem, że wpis uzupełnię o aktualne wymagania, jakie powinno spełniać pomieszczenie kotłowni gazowej.
Wszystko zaczęło się od porannego telefonu we wtorek… Na ekranie mojej komórki wyświetlił się nieznany numer. Po krótkiej rozmowie, większość rzeczy była już jasna, a przynajmniej tak się wydawało… Inwestor zlecił w przeszłości projekt budynku usługowego do pewnego biura architektonicznego, które mu polecano. Naturalnie dostał pozwolenie na budowę, budowa ruszyła, a później przyszedł czas odbiorów. I w tym momencie rozpoczęła się lawina problemów…
Przepisy dla kotłowni gazowych
Przepisy dotyczące pomieszczenia będącego kotłownią gazową definiują różne dokumenty, ale podstawowe wymagania zawierają 2 akty prawne:
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
- Polska Norma PN-B-02431-1: Ogrzewnictwo – Kotłownie wbudowane na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1 – Wymagania
Ale… jest jeszcze jedna, bardzo ważna rzecz, która wprowadzają nieco zamieszania do powyższych aktów prawnych. Niemniej jednak, pozwól, że do niej wrócimy nieco później. 🙂
Podział kotłowni gazowych
Podział kotłowni definiuje Polska Norma PN-B-02431-1. Zgodnie z nią, kotłownia gazowa posiada osobne wymagania w zależności od łącznej mocy nominalnej urządzeń gazowych, które się w niej znajdują.
No dobra, ale jakie są to konkretnie podziały. Już Ci mówię – norma dzieli kotłownie w następujący sposób:
- pomieszczenia z kotłami o łącznej mocy do 30 kW
- pomieszczenia z kotłami o łącznej mocy cieplnej powyżej 30 kW do 60 kW
- kotłownie o łącznej mocy cieplnej powyżej 60 kW do 2000 kW
Niestety norma ta nie mówi wprost, jakie wymagania powinny spełniać pomieszczenia, w których znajdują się kotły gazowe powyżej 2 MW. Przyjęło się jednak, że wymagania dla takich pomieszczeń powinny być niemalże identyczne jak dla kotłowni powyżej 60 kW do 2000 kW, z jedną małą różnicą…
Różnica polega na tym, że muszą się one znajdować w budynkach wolnostojących, przeznaczonych tylko i wyłącznie na potrzeby kotłowni. Jeżeli zastanawiasz się z czego to wynika, to już Ci odpowiadam. 🙂 Wynika to z § 176.5. Warunków Technicznych, który brzmi następująco:
§ 176.5. Kotły na paliwa gazowe o łącznej mocy cieplnej powyżej 2000 kW mogą być instalowane wyłącznie w budynku wolno stojącym przeznaczonym na kotłownię.
Wysokość kotłowni gazowych
Kolejnym, bardzo ważnym parametrem dotyczącym pomieszczenia, w którym znajduje się kotłownia gazowa jest wysokość. Na początek zobaczmy, co na temat wysokości mówią Warunki Techniczne, które bądź co bądź, są aktem stojącym nad wszelkimi normami.
§ 172. 4. Pomieszczenia, w których instaluje się urządzenia gazowe, powinny mieć wysokość co najmniej 2,2 m.
Ok, czyli wychodzi na to, że kotłownia powinna mieć wysokość minimalną 2,2 m. Ale czy są od tego jakieś wyjątki? Skoro o to pytam, to już pewnie wiesz, że tak. 🙂 I wiesz co? Masz rację! 🙂 Spójrz, co mówi kolejny ustęp Rozporządzenia.
§ 172. 5. W budynkach jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej, wzniesionych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia, dopuszcza się instalowanie gazowych kotłów grzewczych w pomieszczeniach technicznych o wysokości co najmniej 1,9 m, z zachowaniem warunków określonych w ust. 1 i § 170 ust. 1 i 2.
No dobra, ale czego dokładnie dotyczą przywołane paragrafy? § 172. 1. mówi o kubaturze kotłowni więc ją sobie na razie pomińmy. § 170. 2. dotyczy pomieszczeń mieszkalnych, w których nie mogą być instalowane urządzenia gazowe z otwartą komorą spalania, więc on do wysokości ma się nijak. Natomiast bardzo ciekawy jest zapis w § 170. 1.
§ 170. 1. Urządzenia gazowe mogą być instalowane wyłącznie w pomieszczeniach spełniających warunki dotyczące ich wysokości, kubatury, wentylacji i odprowadzenia spalin, a także dopływu powietrza do spalania określone w rozporządzeniu, w Polskich Normach i przepisach odrębnych.
W takim razie przypatrzmy się, co na temat wysokości kotłowni mówi Polska Norma. Zgodnie z nią, minimalna wysokość pomieszczenia, w którym będzie znajdować się kocioł gazowy jest uzależniony od jego mocy i wynosi odpowiednio:
- kotły o mocy nominalnej do 30 kW: 2,2 m
- kotły o mocy nominalnej powyżej 30 kW do 60 kW: 2,2 m
- kotły o mocy nominalnej powyżej 60 kW do 2000 kW: 2,5 m
I teraz zaczyna się gra słów oraz interpretacji, bo Warunki Techniczne mówią, że minimalna wysokość kotłowni powinna wynosić co najmniej 2,2 m, a norma (która jest przez nie powołana) określa minimalną wysokość takiego pomieszczenia na 2,5 m, oczywiście w przypadku instalacji kotłów gazowych o mocy nominalnej powyżej 60 kW.
Pytanie za 100 punktów? Jaka jest więc minimalna wysokość dla takiego pomieszczenia? Na początku powiem Ci, jak ja to interpretuję… Warunki Techniczne mówią o minimalnej wysokości i powołują się na normę. Wysokość 2,5 m jest większa niż 2,2 m więc osobiście uważam, że minimalna wysokość takiej kotłowni gazowej, tzn. kotłowni, w której znajdują się kotły gazowe o łącznej mocy przekraczającej 60 kW, powinna wynosić nie mniej niż 2,5 m.
Czy Strażacy są ze mną zgodni? Nie do końca… Jedni uważają, że 2,2 m wystarczy, a inni, że musi być 2,5 m. Jednak napisałem ostatnio w tej sprawie list do Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej z prośbą o jednoznaczną interpretacje powyższych zapisów. Jak tylko dostanę odpowiedź, to wyślę Ci taką informację na maila – oczywiście jeżeli jesteś zapisany na moją listę mailingową. Jeżeli jeszcze się na nią nie zapisałeś, a chciałbyś otrzymywać ode mnie dodatkowe informacje, to możesz to możesz zrobić to poniżej.
Wentylacja kotłowni gazowych
I teraz dochodzimy do tematu, który stanowił problem dla Inwestora, który ostatnio do mnie zadzwonił. Problem jeden z wielu… Chodziło o wysokość pomieszczenia.
Na początek, abyś mógł uzmysłowić sobie skalę inwestycji, powiem Ci, że w kotłowni były zamontowane 2 kotły gazowe z otwartą komorą spalania, pracujące w układzie kaskadowym, o łącznej mocy 178 kW. A co z wentylacją? Jej nie było… Ale to nie wszystko… Projekt, który pokazał mi Inwestor był uzgodniony przez Rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Zaczyna się ciekawie, prawda? 🙂
No dobra, ale co z tą wentylacją? Wentylacja dla pomieszczenia, w którym znajduje się kotłownia gazowa jest określona w Polskiej Normie PN-B-02431-1, ale… wspominają o niej również Warunki Techniczne.
§ 170. 3. Urządzenia gazowe z zamkniętą komorą spalania, przez co rozumie się urządzenia typu C, mogą być instalowane w pomieszczeniach mieszkalnych, niezależnie od rodzaju występującej w nich wentylacji, pod warunkiem zastosowania koncentrycznych przewodów powietrzno-spalinowych, z zachowaniem wymagań § 175.
§ 175 dotyczy przewodów powietrzno – spalinowych i ich lokalizacji. W związku z powyższym, analizując § 170. 3. można dojść do wniosku, że kotły gazowe z zamkniętą komorą spalania, mogą być instalowane w pomieszczeniach mieszkalnych, niezależnie od rodzaju wentylacji, która się w nich znajduje, ale pod warunkiem zastosowania przewodów powietrzno – spalinowych.
A jak to się ma w przypadku kotłów gazowych z otwartą komorą spalania? Odpowiedź na to znajduje się oczywiście w Polskiej Normie. W skrócie, dla pomieszczeń z kotłami gazowymi o łącznej mocy cieplnej do 30 kW wystarczy kanał nawiewny o powierzchni efektywnej 200 cm2 typu „Z” oraz kanał wywiewny umieszczony pod stropem, również o powierzchni efektywnej 200 cm2. Dodatkowo, warto tutaj dodać, że odległość pomiędzy dolną krawędzią kratki nawiewnej, a poziomem posadzki powinna wynosić ok. 30 cm.
W przypadku większych kotłowni, tj. kotłowni z urządzeniami gazowymi o łącznej mocy cieplnej powyżej 30 kW do 60 kW sprawa wygląda nieco inaczej. Dla takiego pomieszczenia niezbędny będzie kanał nawiewny typu „Z” o powierzchni 300 cm2. Wywiew natomiast pozostaje bez zmian.
I w końcu przyszedł czas na kotłownie o łącznej mocy cieplnej powyżej 60 kW, gdzie sprawa jest najciekawsza. 🙂 Dla takich pomieszczeń, powierzchnia efektywna kanału nawiewnego powinna wynosić co najmniej 5 cm2 na każdy 1 kW mocy nominalnej kotła, ale nie mniej niż 300 cm2. Czyli innymi słowy, dla kotłowni gazowej, w której znajdowałby się kocioł o mocy 100 kW, powierzchnia kanału nawiewnego musiałaby wynosić minimum 500 cm2. A co z wywiewem? Powierzchnia efektywna wywiewu powinna wynosić co najmniej połowę powierzchni otworów nawiewnych, ale nie mniej niż 200 cm2. Czyli dla naszego przypadku wystarczyłoby, żeby kanał wywiewny posiadał powierzchnię 250 cm2.
Lokalizacja kotłowni gazowych
Pamiętasz, jak na początku wspominałem o pewnym, ważnym dokumencie, który wprowadza nieco zamieszania? Teraz przyszedł czas, abym o nim wspomniał. Tym bardziej, że temat dotyczy również problemów mojego Inwestora. Chodzi o lokalizację kotłowni gazowych o mocy powyżej 60 kW.
Sprawdźmy na początku, co mówi o tym, dobrze nam już znana norma… Wspomina, że kotłownia taka może znajdować się na najniższej lub najwyższej kondygnacji budynku, w wydzielonym pomieszczeniu. Ponadto w akcie jest zapis, że pomieszczenie takie powinno posiadać co najmniej jedną ścianę zewnętrzną.
Dodatkowo jest tam jeszcze zapis, że w budynkach, które posiadają więcej niż 4 kondygnacje, kotłownia taka powinna znajdować się na samej górze. To jednak nie dotyczyło mojego Inwestora, ponieważ jego budynek posiadał 3 kondygnacje.
No dobra, ale wszystko byłoby fajnie, gdyby nie to, że kotłownia znajdowała się u niego w… piwnicy.
I w końcu przyszedł czas, abym powiedział Ci o co chodzi, z tym tajemniczym dokumentem… Jest to pismo Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej odnośnie dopuszczalnych miejsc lokalizacji w budynkach kotłowni gazowych o mocy od 60 kW do 2000 kW na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1.
W skrócie, co z niego wynika. Ano wynika z niego to, że kotłownie o mocy nominalnej powyżej 60 kW, w nowoprojektowanych budynkach o wysokości do 4 kondygnacji mogą być instalowane tylko i wyłącznie na najwyższej lub najniższej kondygnacji nadziemnej. Czyli innymi słowy, piwnica odpada!
Dlaczego tak się dzieje? Zgodnie z interpretacją Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej, Polska Norma była publikowana w okresie, kiedy Warunki Techniczne nie określały piwnicy jako kondygnacji.
Oczywiście gdybyś chciał przeczytać powyższą interpretację w całości, wystarczy, że zalogujesz się do strony z materiałami Premium, gdzie postanowiłem Ci ją udostępnić. Jeżeli nie masz do tych materiałów jeszcze dostępu, zapisz się do mojej listy mailingowej, a otrzymasz taki dostęp natychmiast i to za darmo.
Co dalej z Inwestorem
Temat jest świeży więc okaże się to dopiero za kilka dni lub w ciągu najbliższych tygodni. Jednak na dzień dzisiejszy nie widzę innej możliwości niż zagospodarowanie jednego z pomieszczeń na parterze na potrzeby kotłowni gazowej.
Niestety pech w tym, że budynek jest już w pełni wykonany. Posadzki są położone, ściany pomalowane, nawet pomieszczenia zostały już wyposażone w odpowiednie meble oraz podstawowe urządzenia.
Co gorsze, taka zmiana będzie wymagać nie tylko rezygnacji z jakiegoś pomieszczenia, ale wymusi również szereg uzgodnień oraz być może… budowę dodatkowego komina… Tutaj nie muszę już chyba nawet wspominać, jakie byłyby tego konsekwencję.
Pewnie pomyślisz zaraz, że komin można poprowadzić na zewnątrz. Można i być może się to uda… ale żeby było jeszcze ciekawiej, obiekt zlokalizowany jest na terenie objętym ochroną konserwatorską więc może być różnie. 🙂
Zobaczymy co przyniosą najbliższe dni. Na obecną chwilę staram się pomóc Inwestorowi tak, aby wymagało to jak najmniejszych ingerencji oraz żeby przede wszystkim był zadowolony i nie musiał wydawać nadmiaru pieniędzy ponadto, co będzie konieczne.
Podsumowanie
Dobrnęliśmy do końca artykułu. Jak zwykle siadłem do komputera z nastawieniem, że napiszę krótki artykuł, a po raz kolejny się rozpisałem. Oczywiście w powyższym wpisie nie opisałem innych, równie ważnych wymagań dotyczących kotłowni gazowych, ale chciałem skupić się tutaj na kilku konkretnych punktach, z których część nawiązuje do opisywanej sytuacji.
Oczywiście zalecam Ci i tak zapoznanie się w całości z Polską Normą PN-B-02431-1, w której znajdziesz jeszcze szereg innych wymogów, takich jak np. oświetlenie, drzwi do kotłowni, itp. Co więcej, Warunki Techniczne w § 172. 1. podają maksymalne łączne obciążenie cieplne w odniesieniu do kubatury pomieszczenia, a w § 220. 1. klasy odporności ogniowej dla danej kotłowni, także też nie zapominaj o Rozporządzeniu.
Mozna prosic o krotkie podsumowanie przepisow o dozorze technicznym? Od jakiej mocy kW jest on wymagany, czy jedt to laczna moc wszystkich kotlow czy pojedynczego kotla, i na czym on polega?
Wg moich informacji zasięgniętych w UDT Wrocław, kotły powyżej 75 kW (kiedyś powyżej 60 kW) podlegają pod pełna kontrolę. Rozpatrywana jest moc pojedynczych urządzeń, nie sumuje się całej kotłowni. Więc np. kocioł 120 kW będzie podlegał pod UDT, ale 2 kotły po 60 kW każdy już nie.
Hej,
W sprawie wymagań dotyczących odbiorowi danych urządzeń przez Urząd Dozoru Technicznego mamy kilka aktów prawnych. Najważniejszymi dla nas będą zapewne Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu oraz Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń ciśnieniowych.
Zgodnie z tym drugim Rozporządzeniem kotły wodne, o mocy nieprzekraczającej 70 kW oraz o maksymalnej temperaturze wody grzewczej nieprzekraczającej 110°C będą wymagać odbioru przez UDT.
Oczywiście pozostałe urządzenia, które wymagają takiego odbioru również zostały wyszczególnione w tych przepisach.
Ciekawie tutaj sprawa wygląda przy zbiornikach ciśnieniowych, ponieważ wymóg dotyczący odbioru większości takich urządzeń przez UDT zależy między innymi od ich pojemności oraz od ich maksymalnego, dopuszczalnego ciśnienia pracy. Zatem tutaj musimy wziąć te dwa parametry pod uwagę.
Wymogi dotyczą odbiorów pojedynczych urządzeń, czyli tutaj sytuacja wygląda dokładnie tak, jak napisała powyżej Hania.
Bardzo ciekawy artykuł. Wymagania są jasne tylko brakuje mi wspomnienia o odprowadzeniu spalin. A mianowicie jeśli chodzi o stosowanie PP do podłączenia kotłów gazowych kondensacyjnych. Możesz się na ten temat wypowiedzieć?
Cześć Rafał,
Dzięki za komentarz. Temat związany z przewodami spalinowymi z propylenu, jak słusznie zauważyłeś jest ciekawy. Przede wszystkim, musimy zobaczyć, co mówią nam na ten temat Warunki Techniczne.
Zgodnie § 266.1. Warunków Technicznych: „Przewody spalinowe i dymowe powinny być wykonane z wyrobów niepalnych.” Moim zdaniem przepis ten zabrania stosować przewodów spalinowych z polipropylenu, ponieważ jest to tworzywo palne.
Oczywiście, jak sam zapewne zauważyłeś, w życiu wygląda to nieco inaczej. Przewody koncentryczne z polipropylenu są coraz częściej stosowane. Oczywiście materiał, z których takie elementy są wykonane charakteryzują się zwiększoną odpornością na ogień, ale czy są nie palne? Zdecydowanie nie, ponieważ polipropylen jest materiałem palnym.
Niemniej jednak, producenci takich systemów posiadają zazwyczaj wymagane dopuszczenia do ich stosowania jako przewodów koncentrycznych.
Osobną sprawą jest jeszcze rozróżnienie konkretnych materiałów, z których został wykonany cały przewód powietrzno – spalinowy. Dlaczego? Ponieważ część systemów zawiera rurę polipropylenową w rurze polipropylenowej, a część np. rurę aluminiową (do odprowadzenia spalin), która jest umieszczona wewnątrz rury polipropylenowej (która służy z kolei do dostarczenia powietrza).
Osobiście jednak w swoich projektach, nie stosuje przewodów polipropylenowych do odprowadzania spalin. Podpisuję się pod oświadczeniem, w którym stwierdzam, że dokumentacja, którą wykonałem jest zgodna m.in. z przepisami zawartymi w Warunkach Technicznych. A Warunki Techniczne mówią jasno, że przewody spalinowe powinny być wykonane z wyrobów niepalnych.
Takie jest przynajmniej moje zdanie w tej sprawie. 🙂
Minimalna wysokość kotłowni powyżej 60 kW to 2,2 m, gdyż w załączniku do WT na stronie 96 pkt. 40 przytoczona jest norma odnośnie kotłowni gazowej oprócz pkt. 2.3.14 który mówi o 2,5m wysokości. Warunki techniczne mówią o 2,2m i to jest wiążące – akt prawny.
Hej Jacek,
Dzięki za bardzo trafny oraz rzeczowy komentarz. Patrząc na § 176.1. Warunków Technicznych faktycznie jest tak jak napisałeś i tutaj nawet nie ma miejsca na żadną dyskusję. Paragraf 2.3.14 normy PN-B-02431-1:1999 jest oczywiście zniesiony na podstawie przepisu, który bardzo słusznie przywołałeś.
Niestety często spotykam się jeszcze z nieco inną interpretacją przepisów przez Strażaków. Część z nich podpiera się § 170.1. Warunków Technicznych, a co ciekawe… w liście norm powołanych dla tego paragrafu jest tylko norma dotycząca wentylacji…
Zatem z jednej strony mamy lukę w prawie, a z drugiej, skoro norma dotycząca kotłowni wbudowanych na paliwa gazowe o gęstości względnej mniejszej niż 1 nie jest powołana w paragrafie 170 to nie powinna mieć ona zastosowania. Więc tutaj sytuacja powinna wyglądać dokładnie tak jak bardzo słusznie napisałeś.
Niestety czasami spotykam się z odmienną interpretacją Strażaków. Inna sprawa czy mają racje czy są w błędzie…
Witam serdecznie. Jesteśmy na etapie budowy kotłowni na paliwo gazowe w budynku wielorodzinnym. 2 kotły o mocy 48 KW każdy. Projektant w sporządzonym opisie technicznym określił iż zgodnie z PN-B-02431 powierzchnia okien musi wynosić 1:15 powierzchni podłogi i w odniesieniu do docelowego pomieszczenia w którym będą zlokalizowane piece powierzchnia okna wynosić powinna 1m2. Istnieje konieczność aby powiększyć okno lub wykonać i dołożyć drugie. Czy są jakieś inne możliwości techniczne aby zrekompensować brak oka o wymaganej powierzchni i czemu tak naprawdę taki stosunek powierzchni podłogi do powierzchni okna ma służyć? Gdyby ktoś doświadczony mi to wyjaśnił będę wdzięczny. Pozdrawiam.
Hej Mariusz,
Jedyną możliwością, która moim zdaniem pozwoli Ci wprowadzić rozwiązania zamienne w związku z niewystarczającą powierzchnią okna w kotłowni będzie ekspertyza techniczna stanu ochrony przeciwpożrowej. Ekspertyza taka powinna być wykonana przez Strażaka, który posiada aktualne uprawnienia.
Ale, żeby nie było zbyt prosto… 🙂
Jeżeli wydana została już decyzja o pozwoleniu na budowę, a nie było wcześniej ekspertyzy technicznej to problem może być większy… Zmiana taka wymagałaby oczywiście uzyskania deklaracji od projektanta, że jest ona zmianą nieistotną, a w mojej ocenie będzie to niestety zmiana istotna.
Dlaczego? Ponieważ zgodnie z art. 36a. 5. 6) Prawa budowlanego: Istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę stanowi odstąpienie w zakresie wymagającym uzyskania lub zmiany decyzji, pozwoleń lub uzgodnień, które są wymagane do uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę lub do dokonania zgłoszenia. Dalej wymagane są artykuły i ustępy dotyczące zgłoszenia, co ma już mniejsze znaczenie.
Zakładam, że kotłownia, o której mówisz jest uzgodniona przez Strażaka, zatem dla mnie, wprowadzenie rozwiązań zamiennych na podstawie ekspertyzy technicznej nie może być kwalifikowane jako zmiana nieistotna.
Inna sprawa czy koszty związane z wykonaniem samej ekspertyzy, która do najtańszych dokumentów nie należy, będą się w ogóle opłacać.
Co do okna w kotłowni. Fajnie Mariusz, że poruszyłeś ten temat bo jest on ciekawy. Kilka lat temu sam zapytałem Strażaka, czemu ma służyć przepis o wymaganej powierzchni okna w kotłowni, skoro pomieszczenie to nie może być kwalifikowane jako pomieszczenie na pobyt ludzi.
Dowiedziałem się wtedy, że przepis ten był zasadny w dawnych czasach i służył temu, aby w razie wybuchu, eksplozja została przeniesiona w możliwie dużym zakresie na zewnątrz budynku właśnie przez to okna.
Obecnie mamy urządzenia oraz zabezpieczenia, które są o wiele bardziej bezpieczniejsze niż w przeszłości. Co więcej, wg obecnych przepisów, kotłownia nie należy do pomieszczeń zagrożonych wybuchem (ja tutaj bym akurat polemizował, ale zgodnie z prawem tak jest), ale mimo wszystko przepis dotyczący wymaganej powierzchni okna w kotłowni wciąż pozostał w normie. Być może z biegiem czasu z niej zniknie, ale tego akurat nie możemy być pewni.
Dziękuję Kuba za wyczerpującą odpowiedź 🙂
Nie ma problemu. Jeżeli tylko mogłem Ci pomóc to bardzo się cieszę. 🙂
Świetny artykuł! Dzięki za dzielenie się wiedzą. Korzystając z okazji też zapytam. W jakich przypadkach wykonuje się wentylację mechaniczną nawiewną w kotłowni? I w jaki sposób? To było jedno z „tych” pytań na egzaminie 😉
Hej Ania,
Cieszę się, że artykuł Ci się podoba. 🙂 Ale wracając do Twojego pytania.
Być może chodzi tutaj o zapis 2.2.10.3. z normy PN-B-02411:1987, która jest obecnie wycofana. Zapis ten mówi, że w kotłowniach na paliwo stałe o mocy cieplnej powyżej 400 kW poza naturalną wentylacją nawiewno – wywiewną, powinna znajdować się jeszcze dodatkowa instalacja wentylacji mechanicznej nawiewno – wywiewnej, włączana okresowo podczas zasypu paliwa i odżużlania kotłów.
Niemniej jednak, zgodnie z zapisem 2.2.10.2. tej samej normy, stosowanie wentylacji mechanicznej wyciągowej w kotłowni z kominem o ciągu grawitacyjnym jest niedopuszczalne.
Co więcej, zgodnie z § 148.2. Warunków Technicznych, w pomieszczeniu, w którym jest zastosowana wentylacja mechaniczna nie można stosować wentylacji grawitacyjnej ani wentylacji hybrydowej.
Zatem tutaj temat tak jak widzisz jest dyskusyjny…
Gdybym musiał jednak odpowiedzieć na takie pytanie to powiedziałbym, że taki wymóg zabezpiecza kotłownie przez powstaniem czadu. Dlaczego? Ponieważ czad powstaje w sytuacji, kiedy spalanie paliwa jest niepełne. Oczywiście sytuacja taka będzie miała miejsce, kiedy np. w palenisku zabraknie powietrza z tlenem. Przy słabo działającej wentylacji grawitacyjnej, której głównym zadaniem jest dostarczenie do kotłowni świeżego powietrza z zewnątrz, sytuacja taka jest możliwa.
Dlatego też wentylacja mechaniczna nawiewna z całą pewnością zminimalizuje takie ryzyko. Co więcej, zauważ, że zarówno norma PN-B-02411:1987 dotycząca kotłowni na paliwo stałe jak też i norma PN-B-02431-1:1999 dotycząca kotłowni na paliwa gazowe mówi, że w takich pomieszczeniach niedozwolone jest stosowanie wentylacji mechanicznej wyciągowej (nie wspomina natomiast o wentylacji mechanicznej nawiewnej).
Zatem odpowiadając na Twoje pytanie – zastosowanie wentylacji mechanicznej nawiewnej w kotłowni będzie zabezpieczać palenisko źródła ciepła przed niepełnym spalaniem, co w rezultacie doprowadziłoby do powstania czadu. Ale czy o to chodziło komisji? Nie wiem… 🙂
Osobiście jednak nie jestem zwolennikiem stosowania jakichkolwiek wentylacji mechanicznych w kotłowni i prawdę powiedziawszy nigdy nie korzystałem z takiego rozwiązania. Uważam, że wentylacja grawitacyjna powinna być tam na tyle duża, że nie zabraknie świeżego powietrza i spalanie będzie pełne. 🙂
Witaj,
bardzo dobry artykuł. wiele informacji w jednym miejscu. Przy okazji chciałbym zapytać o kotłownie o mocy powyżej 2MW w zakładzie produkcyjnym i przepis:”§ 176.5. Kotły na paliwa gazowe o łącznej mocy cieplnej powyżej 2000 kW mogą być instalowane wyłącznie w budynku wolno stojącym przeznaczonym na kotłownię.”
Czy ten przepis oznacza, że w budynku może być tylko i wyłącznie kotłownia a czy jest możliwa sytuacja, że w budynku wolnostojącym przedzielonym ścianą działową, jest w jednym pomieszczeniu kotłownia a w drugim instalacja sprężonego powietrza
Czesć Marian,
Dzięki za feedback.
Ja interpretuje ten przepis dokładnie tak jak napisałeś. W budynku może być tylko i wyłącznie kotłownia o mocy powyżej 2 MW.
Sytuacja kiedy kotłownia byłaby przedzielona ścianką działową i kiedy w drugim pomieszczeniu znajdowałaby się instalacja sprężonego powietrza moim zdaniem jest zabroniona.
Bardzo fajna kompilacja wiedzy. Dzięki.
Jak oceniasz, czy jest szansa na uzyskanie odstępstwa PSP na lokalizację kotłowni? Chodzi o obiekt zabytkowy w którym kotłownia jest w piwnicy, a Inwestor chce zamienić stare kotły olejowe na gazowe. Moc ok 100 kW.
Hej Grzesiek,
Moim zdaniem nie powinno być z tym problemu. Niemniej jednak, dla pewności warto omówić to wcześniej ze Strażakiem, który miałby wykonać wymaganą ekspertyzę.
Sam 3 lata temu robiłem rozbudowę kotłowni do mocy 2 MW w istniejącym budynku, który był również zabytkowy. Co ciekawe, był to okres, kiedy zmieniały się Warunki Techniczne, a tym samym definicja kondygnacji podziemnej.
Wg nowych (i w sumie nadal obecnych) Warunków Technicznych, kotłowni nie było szans rozbudować, bo znajdowała się na kondygnacji podziemnej. Jednak później uzyskaliśmy ekspertyzę strażacką, na podstawie której kotłownia została rozbudowana do mocy 2 MW. Projekt uzyskał również pozwolenie na budowę.
Zatem w Twoim przypadku nie spodziewałbym się większych problemów i myślę, że większość Strażaków bez problemu sporządzi odpowiednią ekspertyzę. 🙂
Dzięki. Podoba mi się ta strona a trafiłem całkiem przypadkiem 🙂
Witam.
Bardzo fajny artykuł,przy okazji zapytam o obciążenie cieplne kotłowni mocy 600 kW,co zrobić gdy kubatura nie spełnia warunku 4650 W/m3
Hej Czarek.
Jeżeli jest to budynek istniejący to rozwiązaniem problemu może być wykonanie ekspertyzy technicznej o stanie ochrony przeciwpożrowej obiektu.
Ekspertyzę taką sporządza rzeczoznawca z odpowiednimi uprawnieniami i jeżeli kubatura kotłowni nie spełnia wymagań stawianych przez Warunki Techniczne, może on wprowadzić rozwiązania zamienne.
A czy przepisy mówią o tym czy w budynkach jednorodzinnych, w kotłowni z piecem gazowym, przy obniżeniu sufitu trzeba użyć płyt gk o zwiększonej odporności ogniowej?
Bardzo dziękuję za ciekawy artykuł . Mamy teraz projekt rozbudowy szkoły , gdzie jest istniejąca kotłownia , zlokalizowana w piwnicy i zainstalowany kocioł o mocy ponad 100KW. Jest wejście z zewnątrz ,odpowiednia wysokość, okienko i kanał nawiewny. Nasza rozbudowa też miała korzystać z tej kotłowni, było miejsce na dostawienie drugiego kotła ok.200kW . Ale jest problem , że kotłownia jest w piwnicy. I teraz co jest napisane w tajemnym piśmie Komendy :
1. nie można lokalizować kotłowni o mocy pow. 60kW w piwnicy w nowoprojektowanych budynkach – jest istniejąca kotłownia w budynku istniejącym, więc nas to nie dotyczy
2. w ostatnim akapicie pisma Komendy jest mowa o adaptacji pomieszczeń w istniejących budynkach , gdzie wyjściem z sytuacji jest sporządzenie ekspertyzy.
Nasza kotłownia nie jest pomieszczeniem adaptowanym , to jest kotłownia gazowa w piwnicy gdzie stoi już kocioł o mocy 100kW a my chcemy ja tylko rozbudować o kolejny kocioł.
Jak należałoby podejść do takiej rozbudowy kotłowni , czy też należy sporządzić ekspertyzę?
Hej Izabela,
W mojej ocenie, rozwiązanie, o jakim piszesz będzie wymagać uzyskania odpowiedniej ekspertyzy technicznej.
Oczywiście decyzja o konieczności jej sporządzenia powinna być ustalowa wcześniej z Rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowyc, który będzie później opiniował taki projekt. Być może jeden na kilku Rzeczoznawców uzna, że zaopiniuje go pozytywnie bez dodatkowej ekspertyzy.
Niemniej jednak, przez ostatnich kilka lat, ani razu nie spotkałem się z takim przypadkiem… Dlatego uważam, że owa ekspertyza będzie tutaj konieczna. Ale, abyś miała stuprocentową pewność, najlepiej zadzwoń sobie wcześniej do Rzeczoznawcy, z którym będziesz współpracować.
Jeden z lepszych artykułów na temat wymagań kotłowni gazowych.
Jestem ciekaw Pana interpretacji odnośnie drzwi z kotłowni na zewnątrz budynku. Czy powinny spełniać wymagania EI30? Czy kotłownia powinna być traktowana jako oddzielna strefa pożarowa? (odpowiednie ściany i np brak okien w odległości 2 m).
Hej Radek.
Miło słyszeć, dzięki. 🙂
Odpowiadając na Twoje pytanie, oczywiście każdy przypadek należy traktować indywidualnie, ale…
Przegrody kotłowni powinny spełniać wymagania zawarte w § 220. 1. Warunków Technicznych. Ale zauważ, że paragraf ten odnosi się przede wszystkim do przegród wewnętrznych.
Jednak czytając dalsze punkty § 220. możemy zauważyć, że klasę odporności ogniowej ścian zewnętrznych należy przyjmować zgodnie z § 216. jak też i że nie stawia się wymagań w zakresie klasy odporności ogniowej dla przegród zewnętrznych kotłowni z kotłami na paliwo gazowe, zlokalizowanej ponad dachem budynku, przy zachowaniu warunku, iż przegrody te powinny być wykonane z materiałów niepalnych.
W związku z powyższym, jeżeli ściana zewnętrzna kotłowni gazowej jest wykonana z materiałów niepalnych i nie musi mieć zachowanej danej klasy odporności ogniowej to w mojej ocenie nie ma potrzeby, aby drzwi zewnętrzne również ją spełniały. Oczywiście jeżeli z różnych względów ściana zewnętrzna kotłowni gazowej musi spełniać daną klasę odporności ogniowej to wtedy drzwi zewnętrzne również powinny być do niej dostosowane.
Chociaż tutaj warto zaznaczyć, że zgodnie z pkt. 2.3.6. Polskiej Normy PN-B-02431-1, drzwi wejściowe do kotłowni o mocy nominalnej powyżej 60 kW powinny być niepalne o odporności ogniowej zgodnej z aktualnymi przepisami. I tutaj pojawiają się dwa pytania. Po pierwsze, czy drzwi wejściowe do kotłowni to zawsze drzwi zewnętrzne? Moim zdaniem nie i mogą to być również drzwi wewnętrzne. A po drugie, jeżeli przepis ten dotyczyłby tylko drzwi zewnętrznych to zgodnie z § 216. Warunków Technicznych, nie zawsze ściana zewnętrzna, a tym samym drzwi umieszczone w tej ścianie musią posiadać daną odporność ogniową.
Jeżeli chodzi o traktowanie kotłowni gazowej jako osobnej strefy pożarowej to moim zdaniem w zdecydowanej większości przypadków nie ma takiej potrzeby. Chociaż tutaj sprawa jest o tyle ciekawa, że zgodnie z § 220. 1. Warunków Technicznych, wszystkie przegrody wewnętrzne kotłowni gazowej o mocy nominalnej równej lub większej od 30 kW muszą posiadać odpowiednią klasę odporności. Ale pomimo tego, większość architektów i tak wlicza kotłownię do ogólnej strefy pożarowej, w której się znajduje, a nie wydziela ją jako strefę osobną.
Jedno pytanie dla uzupełnienia.
„I w końcu przyszedł czas na kotłownie o łącznej mocy cieplnej powyżej 60 kW, gdzie sprawa jest najciekawsza. 🙂 Dla takich pomieszczeń, powierzchnia efektywna kanału nawiewnego powinna wynosić co najmniej 5 cm2 na każdy 1 kW mocy nominalnej kotła, ale nie mniej niż 300 cm2”
Czy przy kotłowniach powyżej 60kW jest gdzieś różnicowanie wielkości kanału nawiewnego przy doprowadzeniu powietrza do kotła z zewnątrz a poborem powietrza z pomieszczenia kotłowni?
Szukam i nie widzę różnicowania w tych systemach.
Hej Łukasz, bardzo dobre pytanie!
Nie znam przepisu, który by wprost rozdzielał strumienie powietrza wentylacyjnego, o które pytasz. Ale… 🙂
Osobiście uważam, że przy kotłowniach, gdzie są umieszczone kotły z otwartą komorą spalania, powinniśmy rozdzielić strumień powietrza zewnętrznego na strumień, odpowiedzialny za wentylację samego pomieszczenia oraz strumień, odpowiedzialny za spalanie gazu w komorze spalania kotła gazowego.
Jednak tak jak wspomniałem na początku, rozdział taki wynika jedynie z dobrej praktyki, a nie jest podyktowany przepisami (przynajmniej ja takich przepisów nie znam). No chyba, że będziemy zgłębiać poszczególne paragrafy Warunków Technicznych, to znajdziemy tam zapisy, że poszczególne pomieszczenia powinny mieć zapewnioną odpowiednią wentylację, itp. 😉
” 5 cm2 na każdy 1 kW” – dla kotłów powyżej 60kW. Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych powołuje się w par. 176 na normę PN-B-02431-1:1999 Kotłownie wbudowane na paliwa…., ale z wyłączeniem pkt 2.2.2.4 itd, czyli punkt mówiący o powierzchni cm2 na kW mocy kotłowni. Czy więc zasadne jest stosowanie tego przelicznika ? Jak to interpretować ?
Hej Marcin,
Bardzo dobre pytanie. 🙂 Kiedyś czytałem interpretację tego zapisu, że punkt ten został wycofany z racji wprowadzenia kotłów z zamkniętą komorą spalania (nigdzie oficjalnie nie zostało to potwierdzone).
W przypadku stosowania kotłów z otwartą komorą spalania powineneś spełnić ten wymóg, tzn. wymóg zapewnienia 5 cm2 na 1 kW mocy kotła. W przypadku kotłów z zamkniętą komorą spalania teoretycznie nie jest to wymagane (bo kocioł taki i tak pobiera powietrze do spalania przez indywidualny przewód powietrzny).
Ewentualnie, w przypadku kotłów z otwartą komorą spalania, zawsze dobrze jest sobie przeliczyć jeszcze rzeczywistą ilość świeżego powietrza potrzebną do spalania pełnego.
Ale… co najciekawsze – co kraj to obyczaj. Wiem, że Strażacy różnie do tego tematu podchodzą. Jeden uzgodni kotłownię powyżej 60 kW z kotłami z zamkniętą komorą spalania, gdzie nawiew powietrza jest mniejszy niż 5 cm2 na 1 kW, a drugi nie…